ناخن جویدن کودکان
“دختر من ۶ ساله است و هر وقت نگاش می‌کنم انگشتش تو دهانشه ناخنمی جوئه من واقعاً خجالت می‌کشم از نگاه و حرف‌های اطرافیان و عصبی می شم و نق می‌زنم بهش . حتی پیش اومده که زدم پشت دستش .چکارکنم با این مشکل ؟؟؟ ”
ناخن جویدن کودکان یکی از رایج‌ترین عادات رفتاری کودکان است و از مواردی است که موجب نگرانی زیاد والدین می‌شود و ما والدین سعی می‌کنیم این شرایط را تغییر دهیم اما به دلیل رفتارهای اشتباه ممکن است بیشتر تأثیر منفی بر کار فرزندمان داشته باشیم تا اینکه انرا برطرف کنیم .
در ابتدا بدانیم چرا بچه‌ها شروع به ناخن جویدن می‌کنند .
فایل صوتی درباره این مبحث گفته شده است:
دلایل ناخن جویدن کودکان :
بسیاری از کودکان ممکن است در شرایط خاص شروع به ناخن جویدن کنند مثلا وقتی از انجام کاری خجالت می‌کشند و یا در جمع قرار است صحبت کنند و یا خیلی نگران موضوع خاصی هستند
وقتی این شرایط را بررسی می‌کنیم می‌بینم که در اکثر این موقعیت‌ها کودک فشار و استرس زیادی را تحمل می‌کند مثلا وقتی امتحان دارد و نتیجه امتحان هم او را نگران می‌کند ، استرس زیادی را باید تحمل کند .
و یا در موقعیت‌های دیگر اگر ما به محل یا شهر جدیدی اسباب‌کشی کرده‌ایم و یا فرزند ما دوست و یا عزیزی را از دست داده باشد ، در شرایطی مثل فوت عزیزان و یا ترک یکی از والدین ، طلاق والدین و… فشار و استرس زیادی به کودک وارد می‌شود
و معمولاً اگر فرزند ما در سن پایین نتواند این استرس و تنش را مدیریت کند و یا حتی در سن بالاتر یاد نگرفته باشد که چگونه اضطراب و استرس خود را مدیریت کند ممکن است در این شرایط خاص به‌طور ناخودآگاه رفتارهایی برای کم کردن تنش و تخلیه احساسات خود پیدا کند
مثل ناخن جویدن ،مکیدن انگشت ، کندن موی سر و مژه و…
که البته همه این‌ها راه‌هایی برای تخلیه احساس استرس و اضطراب در یک موقعیت زمانی خاص طبیعی است اما …
مشکل زمانی آغاز می‌شود که این نوع تخلیه احساسات خیلی زود تبدیل به یک عادت رفتاری می‌شود ، و شما می‌بینید که فرزندتان حتی موقعی که مشغول تماشای تلویزیون است هم مشغول جویدن ناخنش است .و این شما را نگران می‌کند .
یکی دیگر از دلایل ناخن جویدن کودکان که شاید خیلی مواقع ممکن است به آن توجه نشود وجود یک فرد با همین نشانه در اطراف فرزندتان است اگر خود شما و یا یکی از دوستان فرزندتان عادت ناخن جویدن دارد ممکن است فرزندتان از او الگو گرفته باشد و به این شکل تبدیل به عادت رفتاری شده است .
با ناخن جویدن کودک چکار کنیم ؟
راه‌های ترک ناخن جویدن کودک :
ترک هر عادتی سخت است و نیاز به زمان دارد ولی شما می‌توانید عادت‌های بد را بشکنید و تغییر دهید
- به کودک مهارت مدیریت استرس را بیاموزید
قبل از شروع هر کاری برای ترک عادت کودک باید بدانید ریشه بسیاری از این عادت‌ها داشتن استرس و اضطراب است . به‌عنوان اولین قدم کمک کنید فرزندتان استرسش را مدیریت کند و آن را پایین بیاورد .
تنفس عمیق کمک زیادی به آرام شدن کودکان می‌کند . طریقه صحیح آن را یاد بگیرید و با فرزندتان تمرین کنید . از او بخواهید در موقعیت‌های استرس‌زا تنفس عمیق را انجام دهد تا آرام شود .
۲-آرام باشید :
بچه‌ها خصوصاً در سن پایین ممکن است احساس بدی نسبت به ناخن جویدن خود نداشته باشند و راضی کردن آن‌ها برای ترک این عادت سخت باشد . سعی کنید در این مواقع آرام باشید و با برخورد شدید به کودک فشار وارد نکنید . هر نوع واکنش عصبی شما و فشار بیشتر بر کودک نتیجه برعکس دارد و علاوه بر زیادشدن ناخن جویدن کودک اعتماد به نفس او نیز کم می‌شود .
و ممکن است برای جلب توجه شما اینکار را تکرار کند .
۳-اضطراب کودک را پایین بیاورید :
بچه‌ها معمولاً انعطاف‌پذیری بالایی دارند اما موقعیت‌های اضطراب زایی در زندگی وجود دارند که کنار آمدن و سازگاری با آن‌ها نیاز به‌وقت و انرژی بیشتری دارد
مثل فوت عزیزان ، طلاق والدین ، تغییر مکان زندگی و…
این موقعیت‌های خاص ممکن است ممکن است شروع‌کننده نشانه‌هایی مثل ناخن جویدن باشد . اگر از این قبیل اتفاقات پر تنش در زندگی کودک اتفاق افتاده است بهتر است در این مورد با او صحبت کنید . اجازه دهید فرزندتان در مورد احساسات ناخوشایندی که تجربه می‌کند با شما گفتگو کند و تخلیه احساسات شود .
۴- در زمان ناخن جویدن او را از این کار دور کنید :
خیلی وقت‌ها بچه‌ها مشغول ناخن جویدن هستند بدون اینکه خود متوجه باشند . و این کار کاملاً ناخودآگاه و از روی عادت انجام می‌شود . یک نشانه یا علامت بین خود و کودک تعیین کنید تا حتی وقتی در جمع هستید بتوانید او را متوجه ناخن جویدنش بکنید بدون اینکه دیگران متوجه شوند و او خجالت بکشد
۵-یک کار جدید جایگزین کنید :
اگر فرزندتان در مواقع خاصی مثل تماشای فیلم هم مشغول ناخن جویدن است با او صحبت کنید و با انتخاب خودش یک کار جدید جایگزین ناخن جویدن او بکنید مثل فشردن یک توپ در دستانش
۶-حمایت کنید :
معمولاً وقتی کودک شما عادت ناخن جویدن دارد مدام می‌بینید که او توسط دوستان و یا اطرافیان مورد سرزنش و تمسخر قرار می‌گیرد . و ممکن است اعتماد به نفس او پایین بیاید و تبدیل به کودکی گوشه گیر و خجالتی شود .پس در کنار او باشید در مورد احساسش با او صحبت کنید و به او اطمینان دهید در راه ترک این عادت او را همراهی می‌کنید .
بسیاری از والدین در قدیم برای ترک ناخن جویدن کودک خود به انگشتان او فلفل می‌زند و یا ماده‌ای تلخ که کودک این عادت را ترک کند . ترجیحاً سعی کنید از این روش‌ها استفاده نکنید این کار خود فشار و تنشی برای کودک به همراه دارد و موجب پایین آمدن اعتماد به نفس او می‌شود .
حرف آخر :
آنچه مسلم است اینکه بچه‌ها باهم متفاوت هستند هرکدام از آن‌ها بسته به شرایط زیادی ممکن است در ترک ناخن جویدن را زودتر و یا دیرترموفق شود . به آن‌ها فرصت بدهید و مطمئن باشید با حمایت و پشتکار حتماً موفق می‌شوید .
و اما :
در صورتی که ناخن جویدن زیاد از حد باشد به طوری که به خود کودک آسیب برسد مثلا دستش خونریزی کند و یا همراه با دیگر نشانه‌های اضطراب باشد مثل کندن موها و …
نیاز است در این شرایط با یک متخصص روانشناس برای از بین بردن اضطراب در کودک تماس بگیرید .
عالی بود